door:
uit het Haarlems Dagblad van donderdag 2 september door John Oomkes
Henk Brakel was lid van AetA van 1959 tot 2003
Op zondagavond 29 augustus 2010 overleed de heer H.W. Brakel, Architect HBO, officier in de orde van Oranje Nassau. Henk Brakel heeft als medeoprichter van het architectenbureau Barkel en Buma, samen met Wijbrand Buma, grote invloed gehad op de naoorlogse architectuur. Het bureau van Brakel en Buma (thans Klous + Brandjes Architecten bna) vond zijn oorsprong in het winnen van een prijsvraag voor het Evert Kupersoord te Amersfoort. De door de Vakbondsvereniging NVV gefinancierde instelling SVV bood gelegenheid aan de emanciperende arbeider om op stichtelijke wijze een vakantie door te brengen. Naast vrije tijd en sport, werd ruimte geboden om de kennis van de maatschappelijke verhoudingen te ontwikkelen. Dit voorbeeld van laatfunctionalistische architectuur is nog immer te bewonderen aan de Stichtse Rotonde in Amersfoort, maar functioneert al vele jaren als commercieel hotel. Vele hotels voor de Stichting Vakantieverblijven volgden door het gehele land en ondergingen dezelfde commerciële gedaanteverandering.
Daar waar Wijbrand Buma zich ontwikkelde als zeer betrokken woningbouwarchitect, bleek het scherp analytisch vermogen van Henk Brakel heel goed inzetbaar voor grootschalige openbare gebouwen. Het hoogtepunt in de carrière van Henk Brakel vormde de bouw van het Raadhuis in Hoofddorp, dat geheel in de geest van die tijd werd vormgegeven met de principes van het structuralisme. Een architectuur die zich kenmerkt door een informele compositie van zich steeds herhalende, kleinere bouwdelen tot een groot geheel. Opvallend element in deze compositie is de imposante spantconstructie van de burgerzaal en de op het Cruquiusgemaal geïnspireerde Raadzaal. Een stroming die vooral door het succes van Herman Herzbergers projecten veel navolging kreeg. In de materialisering ging Henk Brakel uit van beproefde materialen. Daardoor ziet het Raadhuis van Hoofddorp er na vele jaren nog vrijwel ongeschonden uit. In Haarlem werd de Hogere Technische School aan de Veldzigtlaan ontworpen (thans INHolland). Daarvan is nu het hoofdgebouw getransformeerd tot studentenhuisvesting. Prominent aan het Spaarne, aan de Schipholweg, staat het gebouw dat indertijd voor Fluor Schuytvlot werd ontworpen. Helaas heeft het gebouw, door een ongelukkig uitgevallen renovatie, aan kwaliteit ingeboet. Belangrijke woningbouwinnovaties zijn te vinden in het Ramplaankwartier en Haarlem-Noord. Deze staan goed gedocumenteerd in de architectuurgids van Haarlem.
Het architectenbureau van Brakel en Buma heeft in het bestaan een grote hoeveelheid projecten opgeleverd waarin de naoorlogse ontwikkeling van de Nederlandse architectuur is af te lezen. Daar waar Wijbrand Buma volledig opging in de sociale woningbouw, heeft Henk Brakel ook veel invloed gehad op het bestuurlijke vlak. Hij had bestuurde circa 20 jaar als algemeen secretaris de Noord-Hollandse Welstandscommissie, die tot doel had de diverse gemeentelijke welstandscommissies structuur te bieden en inhoudelijk door centrale coaching te verbeteren. Henk Brakel aanvaarde een bestuursfunctie aan de Academie van Bouwkunst waar hij ook als docent functioneerde. Als docent heeft Henk Brakel altijd een open blik gehad op ambities en inzichten van anderen. Daardoor kon op het groeiende architectenbureau een klimaat ontstaan waar jonge architecten in relatieve vrijheid aan projecten werkten. Veel van deze architecten richtten later hun eigen architectenpraktijk op, waaronder de huidige stadsarchitect Max van Aerschot.
Foto’s:
2x Evert Kupersoord, copyright Klous + Brandjes Architecten bna
De heer Brakel en de heer Buma, copyright Klous + Brandjes Architecten bna
Raadhuis Hoofddorp, copyright Ger van der Vlugt
