BLOG: Fridjof over de ornament discussie

Eindelijk de eerste thema avond waar jaren geleden al om gevraagd werd

Fransisca heet een ieder hartelijk welkom bij deze eerste thema avond en stelt de mensen voor die verantwoordelijk zijn voor de organisatie en inhoud ( te vinden in Plakkaat nummer 14 ) Verder houd zij een korte inleiding over dit moeilijke onderwerp. Vervolgens verkondigd Friso zijn mening over het ornament of geen ornament en betrekt zijn studie in Delft hierbij Friso stelt de voorzitter van het debat voor in de persoon van Gijs de Waal

Wessel Reinink houd als eerste een inleiding tot het ornament en geeft de zaal een 6 tal stellingen mee te weten:

  1. betekenis van het ornament
  2. verwijzing naar de geschiedenis
  3. spanningsveld ...........ethiek
  4. ritueel hoe werkt het
  5. toepassing of niet
  6. zinvol

Deze worden door hem nader toegelicht met de volgende korte woorden

  1. verschil tussen ornament en decoratie. als voorbeeld komt hij met de studentenflat in Den Haag van Carel Weeber met een gevelbeeld van Peter Struyken
  2. Berlage verwijst juist naar historie met de " vlakke muur " Arthur Staal heeft juist bij een prijsvraag voor een stadhuis witte schelpen op het dak geplaatst
  3. Loos zette zich af tegen het ornament Soeters gebruikt het weer
  4. Visueel effect ( schaal ) Ornament in de stad van Hans van Heeswijk Claus en Kaan in het landschap
  5. Toepassen ( kwaliteit ) talentvolle architecten goed
  6. Peter Struyken oprekken van de architectuur Wand / kolom / venster maar architectuur is de ruimte Door decoratie wordt de architectuur rijker

Ik heb geprobeerd deze uitleg van de stellingen te begrijpen maar niet alles lukte

De voorzitter heeft dmv een geldstuk op te gooien besloten degene die munt heeft begint met zijn betoog

Hans van Heeswijk start dus

Laat de definitie zien van " ORNAMENT " uit een woordenboek en stelt dat de gevelpanelen van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam van de Franse architect Jaen Prouve volgens hem wel degelijk een ornament is zij het dat de herhaling groot is

Laat de definitie zien van " DECORATIE " uit een woordenboek en laat verschillende voorbeelden zien zoals

  • vlaggen bij een opening van een gebouw
  • stuk uit de krant van Abraham de Swaan getiteld " Het smaakdictaat dat alle decoratie bant,leeft nog voort "
  • Mauritshuis van Jacob van Campen
  • Paleis op de Dam
  • Amstelhof in Amsterdam ( hoe kan het anders )
  • Adolf Loos
  • Een boek met de titel " Bouwkunst in de stad en land " laat voorbeelden zien dmv foto's en tekst wat goed en slecht is volgens de schrijver Herman van der Kloot Meijburg
  • Mies van der Rohe Seagram
  • Philip Johnson
  • Het Post Modernisme van Robert Venturi
  • Michael Graves zijn kantoorgebouwen
  • Herzog & de Meuron een tweetal voorbeelden ( zijn zeer goede voorbeelden volgens Hans )
  • Dorpsbeeld van een kerktoren als icoon van een dorp / stad
  • Station Blaak, wat volgens Michiel Cohen een optische agressie is
  • Damrak vormgeving
  • Geluidsschermen is er ooit een goed scherm gemaakt vraagt Hans zich af
  • Disneyland
  • De grillen van een Bugatti of de
  • ORNAMENT IS OPSMUK EN DECORATIE
  • DECORATIE WEG IS ZIJN UITEINDELIJKE CONCLUSIE

Joris Molenaar geeft nu zijn visie op de vraagstelling

Begint met een verklaring " De onvermijdelijkheid van het ornament " Verder geeft hij de zaal een aantal volzinnen mee te weten

  • " Ornament is onvermijdelijk bij de waardering van een gebouw "
  • Een gebouw communiceert door ornament, het is de drager van de boodschap
  • De eigenaar, de gebruiker , de beschouwer allen herkennen in het ornamentale het karakter van een gebouw
  • Het museum Alte Pinakothek in München van de architect Leo von Klenze geeft volgens Joris structuur en textuur aan
  • Het museum Neue Pinakothek in München van de architect Stephan Braunfels vormt een groot contrast met de Alte Pinakothek
  • De uitbreiding van het museum Brandhorst in München van de architeceten Sauerbruch hutton eveneens gelegen nabij de Alte en Neue Pinakothek daarbij is het accent gelegen op kleur en textuur

Zijn conclusie is dan ook ORNAMENT zinvol

Na deze twee architecten werd het woord gegeven aan Abraham de Swaan de universiteitshoogleraar sociale wetenschap aan de Universiteit van Amsterdam sinds 2002 en vanaf 2007 emeritus.

  • Hij begon zijn betoog met te vertellen dat er een verbod moet komen op het Nederlandse levenslied.
  • Het populisme viert hoogtij met zinnen als "Smaaknormen opleggen" en "opleuken "
  • Het Centraal Station en het Rijksmuseum zijn gruwelijke voorbeel- den van het ornament
  • De IKEA in Amsterdam Zuid Oost ( 1985 ) geen ornament

Overigens bracht deze emeritus de zaal zo nu en dan behoorlijk aan het lachen met zijn stekende opmerkingen

Als laatste komt hij met de verassende conclusie dat hij ORNAMENTEN niet zo leuk vind

Aan de zaal wordt gevraagd te reageren op het thema van deze avond en de inbreng van de inleiders

Ik heb slechts een paar reacties kunnen opschrijven omdat naar mijn mening teveel door elkaar werd gesproken en de voorzitter niet echt de discussie in de hand had. Opmerkelijk was ook dat de discussie niet echt naar het thema toekwam wat natuurlijk buitengewoon jammer was. Cees Brandjes heeft het een aantal keren geprobeerd het in die richting te krijgen maar helaas.

Volgens Hans Davidson bestaat het ORNAMENT wel degelijk.

Cees Brandjes vond dat we het ORNAMENT wel missen in de stad

Joris Deur veel wordt uiteindelijk mooi

CONCLUSIE van het debat

Het is een goede zaak dat er nu eindelijk binnen AetA debatten plaatsvinden zoals deze avond.

Hans en Wessel hadden inhoudelijk veel werk gemaakt van hun bijdrage Joris had zich niet echt goed voorbereid op dit thema vond ik De voorzitter had de discussie niet echt in de hand Een ieder sprak voor zich en hield zich niet aan het thema

opgemaakt: Fridjof van den Berg 11-12-2009

NB het is voor mij erg moeilijk geweest om van deze avond een verslag te maken omdat het naar mijn mening erg persoonlijk geworden is